Onze ambitie komt behoorlijk onder druk te staan door de Covid-19 crisis. De reden hiervan is dat we een toename van hulp- en ondersteuningsvragen verwachten én dat we onze ambitie om vijftig inwoners uit de uitkering aan het werk te helpen niet kunnen realiseren. Op dit moment zijn veel bedrijven gesloten of de werknemers werken thuis. Op korte termijn is het daardoor moeilijker mensen die (tijdelijk) niet in hun eigen vak aan de slag kunnen, ergens anders aan het werk te helpen. We weten niet wat er gebeurt met het beschikbaar aantal banen na de crisis. De kans is groot dat straks meer inwoners een uitkering hebben en dat er minder banen beschikbaar zijn.
Afhankelijk van de duur van de maatregelen verwachten we een toename van hulpvragen op het gebied van inkomen en schulden als gevolg van de verslechterende economie. Daarnaast verwachten we ook dat meer inzet van zorg nodig zal zijn. Eén oorzaak is dat mantelzorgers overbelast raken en meer zorg door professionals moet worden overgenomen. Ook verwachten we dat meer zorg nodig zal zijn bij individuen en in gezinnen van wie de begeleiding of behandeling tijdelijk op een laag pitje heeft gestaan. In een aantal gevallen zal dit zeker tot gevolg hebben dat problemen verergeren en er veel hersteld moet worden zodra de zorg weer kan worden voortgezet.
De effecten van de Covid-19 crisis zullen in meer of mindere mate zichtbaar worden op langere termijn. Hoe groot de gevolgen zijn, is onmogelijk te voorspellen. Het is aannemelijk te verwachten dat het aantal hulpvragen van inwoners zal toenemen en daarmee de kosten voor hulp en ondersteuning. Net als bij de scenario’s die het CPB heeft uitgewerkt, hangt de omvang van de sociaal-maatschappelijke schade af van de duur van de maatregelen. Maar ook van de mate waarin we erin slagen de schade te beperken met inzet van alternatieven voor gebruikelijke hulp en ondersteuning.
Tegenover de verwachting dat het aantal hulpvragen en daarmee de kosten zullen oplopen, staat dat we ook niet weten welke maatregelen het Rijk gaat nemen om de (economische) gevolgen van de crisis te verminderen. Het Rijk heeft toegezegd de meerkosten die gemeenten hebben als gevolg van de Covid-19 maatregelen te compenseren. Het gaat daarbij om ‘extra uitgaven over het geheel van 2020 voor zover die gerelateerd kunnen worden aan een evident uitstel van noodzakelijke zorg’. Wat daar precies onder gaat vallen is nog niet duidelijk. Voor de zomer maken Rijk en gemeenten hierover afspraken.